Savunma sanayimizin lokomotif kuruluşu Makine ve Kimya Endüstrisi A.Ş. (MKE), Genel Müdürü İlhami Keleş’in öncülüğünde Kırıkkale tarihinin en büyük yatırımları yapılıyor.
Kırıkkale, MKE Genel Müdürü İlhami Keleş‘in öncülüğünde savunma sanayisindeki gücünü artırmaya devam ediyor!
MKE’nin son iki yılda yapmış olduğu yatırımların boyutu, kuruluş tarihi olan 1950’den bugüne yapmış olduğu yatırımların toplamından daha fazla ve daha büyük bir kapasiteye ulaştı.
Bu kapsamda üç farklı türde yatırım yapılıyor:
- Bu yatırımların ilki halihazırdaki fabrikaların eskimiş olan üretim ekipmanlarının yenilenmesi şeklinde yapılan yatırımlar,
- İkincisi kapasite artırımına dönük yapılan yatırımlar,
- Üçüncüsü ise yeni fabrika ve tesis kurulumu yatırımlarıdır.
Halihazırdaki MKE bünyesinde bulunan; Ankara’daki dört fabrikada, Kırıkkale‘deki beş fabrikada ve Çankırı’daki bir fabrikada eskimiş olan üretim altyapısı ve ekipmanlarından eskiyenler ve kullanılamaz duruma gelmiş olanlar yenilenerek, yüksek enerji maliyetleri düşürülmekte. Ayrıca arıza yüzdeleri yüksek ve üretim hızları düşük makine ve ekipmanların da yenilenmesi ile birlikte çok kapsamlı bir yatırım süreci yürütülmekte. Bu kapsamda gerçekleştirilen yenileme yatırımlarının toplam tutarı 150 milyon ABD dolarının üzerinde olduğu biliniyor.
Aynı zamanda küresel ölçekte yaşanan konjonktür nedeniyle, gerek Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerekse dış pazarda ihtiyaç duyulan, artan talepleri karşılamak adına, MKE fabrikaları ve tesislerinde çok kapsamlı bir şekilde kapasite artırımına yönelik yatırım çalışmaları devam ediyor. Bu kapasite artırımına yönelik yatırımlar, yine MKE fabrikalarının halihazırda bulunduğu yerlerde yapılmakta olup, çoğu zaman halihazırdaki fabrikaların arazilerinin yetersiz kalması ve genişlemeye izin vermemesi nedeniyle yeni araziler edinme ihtiyacı hasıl oldu. Bu kapsamda Kırıkkale, Yahşihan ilçesinde MKE tarafından 4,7 milyon metre² yeni bir arazi alınarak buraya 500 milyon ABD doları tutarında çok büyük bir üretim tesisi kompleksi inşaatına başlandı. Bu sayede yaklaşık 1.000 kişilik Kırıkkale’de yeni bir istihdam sağlanacak. Yeni oluşturulan bu üretim tesisi kompleksi 3 ayrı üretim grubunda 15’in üzerinde tesisten oluşmaktadır. Bu komplekse Cumhuriyetimizin ilk yıllarında Kırıkkale’de MKE’ye arazilerini bağışlayan Hüseyin Kahya Hiçyılmaz’ın adı verilerek böylelikle MKE tarafından vefa borcu ödenmiş olacak ve kendisinin adı yaşatılacaktır.
Özetle; MKE Kırıkkale’de bir taraftan eskiyen üretim altyapısını yenilenirken, ayrıca yeni yatırımlarla birlikte kapasite artırımlarıyla Kırıkkale’deki fabrikalarında büyük yatırımlar yapmaya devam ediyor. Bunların yanında MKE, yeni bir arazi alarak üç ayrı grupta üretim yapacak, yani üç fabrikaya denk, Hüseyin Kahya üretim kompleksiyle 4,7 milyon metre²’lik bir yerleşke kazandı. Bu yerleşkeye ilaveten Kırıkkale’de yapılacak yatırımlara ilişkin 2 milyon metre²’lik daha yeni bir arazi ihtiyacı doğmuş ve bu arazinin de MKE’ye kazandırılmasına ilişkin gerekli çalışmalara başlandı. Kırıkkale‘ye yapılan yatırımların toplamı 650 milyon ABD dolarının üzerinde, 2025 yılında MKE geneli için yatırım bütçesi 18,2 milyar TL olmakla birlikte bu tutarın çok önemli bir bölümü Kırıkkale yatırımlarını kapsamaktadır.
NEDEN SAMSUN’A YATIRIM YAPILMASI GEREKTİ?
Samsun’da yıllardır atıl durumda bulunan Çarşamba Şeker Fabrikasının MKE tarafından alınması ise tamamen limana yakın bir yerde üretim tesisi kurma ihtiyacından kaynaklandı. Burada ilk etapta patlayıcı kimyasalları üretimi yapılacak olup bu üretim için deniz yoluyla gelmesi gerekli çok büyük tonajlı ve hacimli hammadde ihtiyacı bulunmakta, Böylelikle bu hammaddeler, limana yakın bir yerde işlenme fırsatı bularak, MKE tarafından maliyet etkin bir şekilde patlayıcı kimyasallarının üretilmesi sağlanacak. Aksi takdirde, bu üretim tesisinin liman yakınında olmaması durumunda, lojistik maliyetleri rekabet edilemez noktaya erişmektedir.
MKE’NİN ARAZİSİ KENDİNE YETMİYOR.
Kırıkkale Silah Organize Sanayi Bölgesi’nin mevcut arsalarının neredeyse tamamı Kırıkkale’de savunma sanayiinin gelişimi amacıyla zaten zamanında MKE tarafından bağışlanmış arsalar olup yine kuruluşundan gelişimine kadar her zaman MKE tarafından destek verildi.
Ancak MKE’den Kırıkkale Silah OSB’yi genişletmek üzere ilave olarak istenilen 150 dönüm arazi MKE Barut Fabrikasının arazisi olup MKE Barut Fabrikasının halihazırdaki üretim tesislerine yapılan yeni yatırımlar için bile söz konusu arazi yetersiz kalıyor. MKE’nin yeterli ölçüde arazisi bulunmadığı için bu nedenledir ki ilave olarak 4,7 milyon metre² yer almak zorunda kalmış, Buna ilaveten de 2 milyon metre²’lik yeni arazi ihtiyacı bulunmakta olup çalışmalar sürdürüldüğü biliniyor. Bunun yanında Barut Fabrikası gibi patlayıcı üreten tesisler ve depolar arasında kaza ile patlama risklerine karşı ulusal ve uluslararası mevzuat çerçevesinde, güvenlik açısından patlayıcı miktarı ile orantılı mesafeler bırakılmak zorunluluğu var. Bunun yanında söz konusu tesisler ve depoların, kendisine en yakın yerleşim yerlerine, yine patlama riskine karşı herhangi bir zarar veremeyecek bir uzaklıkta olması gerekiyor. Her iki koşuldan da en ufak taviz verilmesi mümkün değildir. Bu sebepledir ki normalde boş gibi görülen araziler, aslında yasal düzenlemeler ve mevzuat kapsamında, üretim tesislerinin ihtiyaç duyduğu tehlikeli patlama sahası için boş bırakılması gereken arazilerdir.
Dolayısıyla patlayıcı üretimi yapan bu tip tesislerin kurulması için çok geniş arazi ihtiyacı bulunmaktadır. Bu alanlar, toplu konut yerleşkeleri, CNC işleyen yani mekanik ağırlıklı üretim yapan tesisler gibi birbirlerine komşu atölyelerin bulunduğu tesisler değildir. Bu nedenle mevcut yatırımları da göz önünde bulundurulduğunda kendisinin de yeni araziye ihtiyacı olan MKE Barut Fabrikasının, arazisinden Kırıkkale Silah Organize Sanayi Bölgesine ne yazık ki verilebileceği en ufak bir alanı mevcut değildir. Makine ve Kimya Endüstrisi Kırıkkale’de faaliyet gösterdiği günden bugüne dün olduğu gibi Kırıkkale’ye katkı sağlamaya devam etmektedir.
İLHAMİ KELEŞ DÖNEMİNDE GELİŞTİRİLEN SİSTEM LİYAKATI ESAS ALDI!
MKE Genel Müdürü İlhami Keleş, göreve başladığı andan itibaren işçi alımlarının adil bir düzende ve liyakat esasına göre yapılması için bir sistem geliştirilmesini sağlamış ve uygulamaya almış olup, geliştirilen bu sistem kapsamında müracaat eden ve ilanlarda belirtilen kabul şartlarını sağlayan işçi adayları Gazi Üniversitesi’nde sınava girmeye başlamışlardır. Söz konusu sınavdan branşları ile ilgili alanlarda başarılı olanlar arasından sınav notu en yüksek adaydan başlanarak teknik mülakata çağrılarak. Bu teknik mülakatlarda adaylar, hangi alanda görev yapacaksa, görev yapacağı yerin teknik özelliklerine göre sınava tabi tutulmaktadır. Böylelikle şeffaf ve liyakat esaslı kurulan bu sistem ile işe alımlar gerçekleştirilmektedir.
Edinilen bilgilere göre İlhami Keleş dönemini kapsayan son iki yılda toplam 1.392 yeni mavi yaka istihdamı sağlanmış olup bunun yüzde ellisinden fazlası Kırıkkale’de gerçekleşmiştir. Böylelikle hem MKE’deki istihdam ihtiyacı liyakat esaslı bir şekilde gerçekleştirilmiş hem de Kırıkkale ve ülkemizin istihdamına katkı sunulmuştur.
MKE’DEN TARİHİ REKOR OLAN GELİR VE İHRACAT RAKAMLARI!
2023 ve 2024 yıllarında MKE’nin gelir ve ihracat gibi finansal göstergeleri tarihi rekorlar kırdı ve kırmaya devam ediyor. 2022 yılında 443 milyon ABD doları olan cirosu 2023 yılında 865 milyon ABD dolarına yükseldi. Böylelikle MKE tarihinde ilk defa Defense Top 100 listesinde yer aldı. Yani dünyanın en büyük savunma şirketleri arasında yer alarak Dünyanın en büyük 84. Savunma sanayi şirketi olma başarısını gösterdi. 2024 yılında ise cirosu yaklaşık 1,4 milyar ABD dolarına yükseldi ve yine tarihi bir rekora ulaştı. Bu rakamlar MKE’nin gelmiş olduğu noktayı ve her yıl gittikçe yükselen ivmesini açıkça ortaya koymaktadır.
Aynı şekilde ihracat rakamları da 2022 yılında 44 milyon ABD doları iken 2023 yılında bu rakam 454 milyon ABD dolarına yükselmiştir. 2024 yılında ise 639 milyon ABD dolarına ulaşarak ihracat rakamlarında da yine MKE tarihi bir rekor kırmıştır. Geçtiğimiz sene ülkemizin savunma ihracatında üçüncü sırada bulunan MKE, bu sene silah ve mühimmat ihracatında Türkiye birincisi, savunma sanayii ihracat sıralamasında ise Türkiye dördüncüsü olarak yer almış ve ülkemizi gururlandırmıştır. MKE tarihinde ilk defa Türkiye’nin ihracat sıralamasında ilk 10’a 2023 ve 2024 yıllarında girme başarısını göstermiştir.
Kâr durumunda ise 2022’de 170 milyon ABD doları olan MKE kârı, 2024 yılında 203 milyon ABD dolarına yükselmiş ve yine tarihi bir Şirket rekoru kırmıştır. Aynı şekilde yatırım ve AR-GE bütçeleri de doğru orantılı artarak tarihi seviyelere ulaşmıştır.
Tüm bu rakamlar ve objektif veriler göstermektedir ki MKE son iki yılda kazanmış olduğu yükselme trendi ile her alanda başarılarına başarılar katmış, uluslararası arenada en önemli oyuncular arasına girmiş ve tarihi rekorlar kırmıştır.
İşte Kırıkkale’de devam eden fabrika ve yatırımlardan görüntüler:
